طراحی مسیرسبز (سبزراه) و منظرسازی با استفاده از گیاهان بومی در مناطق خشک (منطقه دره گاهان تفت)

منطقه دره گاهان واقع در شهرستان تفت و استان یزد، چشم اندازهای طبیعی قابل توجهی داشته و شرایط اکولوژیکی مناسبی برای گردشگری دارد. برای منظرسازی در مناطق خشک و کویری، گونه های گیاهی و بویژه گونه های بومی اهمیت و نقش اساسی دارند. انتخاب بهترین مکان طراحی سبزراه نیازمند شناسایی و تجزیه و تحلیل شاخص های متعددی است. از این رو در این پژوهش ابتدا شاخص های تأثیرگذار در امر مکان یابی سایت مناسب برای طراحی سبزراه شناسایی شد. سپس پرسشنامه ها در اختیار 30 نفر از کارشناسان خبره قرار داده شد تا با استفاده از تکنیک ahp به مقایسه زوجی این مولفه ها پرداختند. با استفاده از داده های به دست آمده وزن نهایی هر یک از آن ها محاسبه شد. لایه های اطلاعاتی هر یک از معیارها در محیط gis ایجاد شد و در نهایت با روی هم گذاری لایه های چهار معیار بیوفیزیکی، هیدرواقلیمی، توپوگرافی و اقتصادی-اجتماعی، نقشه نهایی برای انتخاب بهترین سایت مناسب برای سبزراه در حاشیه جاده منطقه دره گاهان تجزیه وتحلیل گردید. معیار هیدرو اقلیمی بالاترین وزن را در بین معیارها به دست آورد و بارندگی نیز به عنوان مهم ترین زیر معیار شناخته شد. در نهایت نیز نتایج حاصل از تلفیق لایه های اطلاعاتی به عنوان سایت های مستعد ایجاد سبزراه بر اساس میزان مطلوبیت اولویت بندی شد و با بستن پلی گون در اطراف این مناطق مستعد و تبدیل به فرمت dwg به طراحی محیط پرداخته شد. بدین ترتیب پهنه بندی مکان های مناسب برای طراحی سبزراه انجام گرفت تا بهترین مکان ها برای کشت گونه های موردنظر مشخص گردد. از نتایج بررسی گونه های گیاهی، برتری گونه های بومی بادام کوهی و بنه و همچنین سنجد و توت به وضوح قابل مشاهده بود که از مهم ترین فاکتورهای تأثیرگذار در این انتخاب، دوره خشکی شناخته شد.